CANLILARIN DÜNYASI GÖRELİM TANIYALIM
Hayvanlar, iskelet ve destek yapılarına göre iki
kısımda incelenir.
1) Omurgalı hayvanlar
2)Omurgasız hayvanlar
OMURGALI HAYVANLAR
Bazı hayvanların vücutlarında kemik ve kıkırdak dokulardan oluşmuş
iskelet bulunur. Omurga ise boyundan kuyruk sokumuna kadar uzanan omur denilen
kemik halkalardan oluşur. Omurgası olan hayvanlar grubuna omurgalı hayvanlar
denir.
Omurgalı hayvanlar benzer özelliklerine göre beş sınıfta
incelenir.
1. Balıklar
2. Kurbağalar
3. Sürüngenler
4. Kuşlar
5. Memeliler
BALIKLAR :
Suda yaşarlar ve solungaç solunumu yaparlar.
Balığın ağzından giren su solungaçlarından çıkar. Suda bulunan oksijen
solungaçlarda tutulur. Yumurta ile çoğalırlar. Vücutlarıpullarla
kaplıdır.Üyelerin ( kol ve bacaklar ) yerini yüzgeçler
almıştır. Sazan, yayın,alabalık gibi türler tatlısularda; hamsi,palamut,köpek
balığı gibi türler ise tuzlu sularda
yaşarlar.
KURBAĞALAR:
Hem karada hem de suda yaşayan( iki yaşamlıcanlı), ince ve nemli
derileri olan hayvanlardır.
Karada akciğer solunumu su da ise deri solunumu
yaparlar.
Yumurta ile çoğalırlar. Döllenmişyumurtadan çıkan kurbağa yavruları
(iribaş ) balığa benzerler. Solungaçları ve kuyrukları vardır. Solungaçları ile
solunum yaparlar. Büyüdükleri zaman kuyruk ve solungaçlar kaybolur. Akciğer
solunumu yaparlar ve karada yaşarlar. Kurbağaların yumurtadan çıkıp ergin bir
kurbağa oluncaya kadar geçirdikleri bu gelişim evrelerine başkalaşım
denir.
SÜRÜNGENLER
Üyeleri gelişmemiş veya tamamen
kaybolmuştur.Vücutlarını yerde sürüyerek hareket
ederler.Vücutları pul ya da plakalarla
kaplıdır.Sıcak ve kuru topraklar, ormanlık alanlar yaşam
alanlarıdır.Yılan ve kertenkeleler deri
değiştirirler.Akciğer solunumu yaparlar.
Vücut ısıları ortama göre değişir. Bu nedenle soğuk kanlı
hayvanlardır.Kış uykusuna yatarlar.Yumurtayla çoğalırlar ama kuluçkaya
yatmazlar.
KUŞLAR:
Ön üyeleri kanat şeklini almıştır.Vücutları tüy ve lekelerle
örtülüdür.Omurgaları uçmaya şekil
almıştır. Akciğer solunumu yaparlar.Yumurta ile çoğalır ve kuluçkaya
yatarlar.
Ağızlarında diş yoktur.Besinleri kursakta ıslatıp taşlık denilen kaslı midelerde öğüterek
sindirirler.
Beslenme şekilleri ve avlandıkları yere göre gaga ve ayakları farklı
yapılar kazanmıştır.Uzun kemikleri içinde ilik yerine hava kesesi
vardır. Ortam ısısı düşük yada yüksek olsun vücutısıları değişmez. Bu yüzden
sıcak kanlı hayvanlardır.
MEMELİLER:
Doğurarak çoğalırlar.Memelerindeki süt bezleri süt salgısı
üretir.Yavrularını sütle beslerler.Akciğer solunumu yaparlar.
Kalpleri dört gözlüdür.Sıcak kanlıdırlar. Yani vücut ısıları
sabittir.Vücutları tüy ve kıllarla
örtülüdür.
Memeliler beslenmeşekilleri ve yaşadıkları yere
göre beş grupta incelenir.
1. Otla beslenen memeliler
2. Etle beslenen memeliler
3. Kemirici memeliler
4. Uçan memeliler
5. Yüzen memeliler
OTLA BESLENEN MEMELİLER(OTOBURLAR)
Bitkilerle beslenirler. At, eşek,sığır,keçi,koyun,deve… Otun sindirimi zor olduğundan ince bağırsakları
uzundur.
Bazıları geviş getirir. Mideleri dört gözlüdür.Geviş, bazı hayvanların
önceden yedikleri besinleri tekrar ağza getirerek çiğneme hareketidir. Geviş
getiren ot oburlar koyun,
keçi,sığır,deve….
ETLE BESLENEN MEMELİLER( ETOBURLAR):
Etle beslenirler ve vücutları esnek olup çok hızlı
koşarlar.Kedi,köpek,kurt,tilki,aslan,kaplan….
Uzun, sivri köpek dişleri vardır.Mideleri bir gözlü olup bağırsakları ot oburlara göre
kısadır.Evcilleşmiş kedi,köpek ve ayılar ot ile de
beslenirler.
Ayı, maymun gibi hem et, hem de otla beslenen memelilere hepçil
denir.
KEMİRİCİ MEMELİLER :
Bitkilerin kök,gövde ve meyvelerini kemirerek beslenirler.
Tavşan,sincap,fare,kunduz…Kesici dişleri çok
gelişmiştir.Çok hızlı çoğalırlar.
UÇAN MEMELİLER :
Yarasalardır.Geceleri avlanır, gözleri görmez
ama kulakları çok hassastır.Üyeleri ile gövdeleri arasında ince bir deri
gerilidir. Bu sayede uçarlar.
YÜZEN MEMELİLER :
Suda yaşarlar. Balina,fok,yunus. Vücut yapıları
balığa benzer.Derilerinin üstünde kıl veya tüy yoktur. Akciğer solunumu
yaparlar.
OMURGASIZ HAYVANLAR:
Vücutlarında kemik yada kıkırdaktan yapılmış iskelet bulunmayan
hayvanlara omurgasız hayvanlar denir.
1) Sölentereler (Deniz anası,mercan )
2)Derisi dikenliler ( Deniz yıldızı ve
kestanesi)
3)Solucanlar. Vücutları halkalardan
oluşmuştur. Bazıları parazit olarak
yaşarlar.
Karada ve suda yaşarlar. Vücutlarını örten kalker kabukları vardır. Midye, istiridye,ahtapot,
mürekkep balığı,salyangoz,sümüklü
böcek.
Eklem bacaklılar:
Vücutları halkalıdır.Vücutları dıştan koruyucu kitin tabakası ile örtülüdür.(dış
iskelet) Dört sınıfta incelenir. Çok ayaklılar (çıyan,kırkayak)Kabuklular(yengeç,karides)
Örümcekler(örümcek,akrep)
Böcekler (ipek böceği,arı,bit,pire,sinek,
kelebek
KONUYU DAHA İYİ ANLAMAK İÇİN VİDEOYU İZLEYELİM